چرا کیفیت‌های مختلفِ ترجمه؟!
شاید این پرسش برای شما هم پیش آمده باشد که چرا در سایت‌ها و مراکز ارائه‌دهنده‌ی خدمات ترجمه، کیفیت‌های مختلفی برای ترجمه وجود دارد؟
کیفیت‌های مختلف ترجمه با عنوان‌هایی مانند، طلایی، نقره‌ای، برنزی یا خوب، بسیار خوب و غیره ارائه می‌شوند. آیا هدف از این دسته‌بندی‌ها، بُعد اقتصادی هزینه‌ی ترجمه است یا موقعیت استفاده از آن‌ها متفاوت است؟
در پاسخی کوتاه، باید بگوئیم: ”هر دو گزینه“.
ترجمه‌ها در موقعیت‌های مختلف و برای کاربردهای مختلف، به کار گرفته می‌شوند؛ اهمیت این کاربردها متفاوت است؛ کیفیت ترجمه و در نتیجه، هزینه‌ی آن، با توجه به موقعیتی که مورد استفاده قرار می‌گیرد و اهمیتِ آن انتخاب می‌شود. بنابراین، هر دو عامل اقتصادی و موقعیت کاربرد ترجمه، بر انتخاب کیفیت ترجمه مؤثر هستند.
اجازه دهید با یک مثال در ۳ مرحله، توضیحات بالا را شفاف‌تر کنم:
- فرض کنید شما دانشجوی سال آخر هستید و باید برای پایان‌نامه خود، پروپوزال بنویسید. برای موضوعی که انتخاب کرده‌اید، نیاز به چند مقاله دارید که احتمالاً یک یا چند مقاله به زبان انگلیسی نیز باید در بین آن‌ها باشد.
در این مرحله شما هنوز مقاله/مقاله‌های اصلی را که مبنای نوشتن پروپوزال شما خواهند بود نیافته‌اید، و در حال مطالعه‌ی چند مقاله به زبان انگلیسی هستید. اگر در این مرحله نیاز به ترجمه‌ی چنین مقاله‌هایی داشته باشید، چه انتظاری از کیفیت ترجمه دارید؟
درست است؛ این‌که صرفاً مفهوم کلی آن مقاله، در ترجمه ارائه شود کافی است و شما می‌توانید با در اختیار داشتن این مفهوم کلی، از طریق ترجمه، به مرحله‌ی بعدی کارِ خود، یعنی انتخاب مقاله/مقاله‌های اصلی بپردازید. در این مرحله، ترجمه‌ای با کیفیت متوسط، نیاز شما را برطرف خواهد کرد.
- حال، شما چند مقاله در اختیار دارید، و می‌خواهید مهم‌ترینِ آن‌ها را برای ترجمه انتخاب کنید. در این مرحله، به علت آن‌که قرار است از ترجمه‌ی مقاله‌های اصلی در پروپوزال استفاده شود، اهمیت کیفیت ترجمه بیشتر است، و شما به ترجمه‌ای با کیفیت خوب نیاز دارید، بنابراین باید مفاهیم، با دقت بیشتری در ترجمه منعکس شوند.
- فرض کنید می‌خواهید بخشی از ترجمه مقاله‌ی اصلی را در پروپوزال خود، به عنوان کارهای محققان پیشین، نقل قول کنید. طبیعتاً، این ترجمه باید در نهایت دقت و ظرافت انجام شده باشد، چون موقعیتی که در آن به کار گرفته می‌شود از اهمیت بیشتری نسبت به دو موقعیت قبلی برخوردار است. بنابراین، ترجمه‌ای با کیفیت بسیار خوب مورد نیاز است.
مثالی دیگر از موقعیتی که ترجمه‌ی بسیار خوب مورد نیاز است:
تبلیغی برای یک محصول خارجی وجود دارد. نمایندگی آن محصول، می‌خواهد آن تبلیغ را به زبان فارسی ارائه کند. اگر کیفیت ترجمه بسیار خوب نباشد، چه بسا ویژگی‌های آن محصول به طور ناقص یا حتی متناقض با آن‌چه در واقع وجود دارد، باشد. بنابراین در این موقعین نیز، کیفیتِ بسیار خوب برای ترجمه، مورد نیاز است.
با این توضیحات، درمی‌یابیم، هدف هر مشتری که به دنبال ترجمه با کیفیت متوسط است، الزاماً رفع تکلیف نیست. احتمالاً او با توجه به موقعیت و اهمیت ترجمه‌ای که به آن نیاز دارد، چنین کیفیتی را انتخاب کرده است. یا فردی که ترجمه‌ی با کیفیت بسیار خوب می‌خواهد الزاماً بدون دغدغه‌ی مالی نیست، او نیز، هدفمند چنین انتخابی کرده است.