استفاده از امکانات Word برای بهبود کیفیت نگارشی ترجمه – قسمت۲، علائم نگارشی
در قسمت دوم از نوشته‌های مربوط به استفاده از امکانات Word برای بهبود کیفیت نگارشی ترجمه، به استفاده‌ی درست از علائم نگارشی، مخصوصاً ویرگول و نقطه، می‌پردازیم.
۲٫ استفاده درست از علائم نگارشی، مخصوصاً ویرگول و نقطه.
اهمیت استفاده از علائم نگارشی در متن ترجمه شده به فارسی، حتی نسبت به متنی که از ابتدا به فارسی نگاشته شده، بیشتر است. زیرا:
ماهیت زبان‌ها به گونه‌ای است که هر چقدر هم که مترجم توانمند باشد، باز نشانه‌ها و مفاهیمی از زبان مبدأ (مثلاً انگلیسی) در ترجمه وجود خواهد داشت و ترجمه، به اصطلاح به صورت نِیتیو نخواهد بود. حال، چه کاری از دست مترجم بر‌می‌آید:
”مترجم باید در نگارش، احتمال آن‌که متن به حالت‌های مختلف خوانده شود را کاهش دهد. به عبارت دیگر مترجم باید خواننده را به سویی سوق دهد که فقط یک حالت برای خواندنِ جملات وجود داشته باشد“
نقطه و ویرگول از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین علائم نگارشی هستند که به مترجم برای رسیدن به این هدف کمک می‌کنند.
کاربردهای ویرگول:
”در هر قسمتی از یک جمله، که در هنگام خواندن، نیاز به مکث وجود داشته باشد، از ویرگول استفاده می‌شود“
”جملاتی که از نظر معنایی به هم وابسته باشند نیز با ویرگول از هم جدا می‌شوند“
سه سطر بالا را می‌توان به عنوان مثال‌هایی از کاربرد ویرگول در نظر گرفت. در سطر بالا، قبل از واژه‌ی ”نیز“ ویرگول درج نشده است زیرا واژه‌هایی مانند نیز، بلکه و غیره، خود به عنوان ارتباط‌دهنده‌ی جمله‌ی قبل و بعد به کار می‌روند و در این موارد نیازی به ویرگول نیست.
به عنوان یک قانون کلی و با هدف زیباتر شدن متن، همیشه باید پس از ویرگول یک فاصله قرار دهیم، نه قبل از آن.
کاربرد نقطه:
”در جایی که مفهوم جمله به طور کامل انتقال می‌یابد، از نقطه استفاده می‌شود“.
همانند ویرگول، پیش از نقطه نیز نباید فاصله‌ای وجود داشته باشد.
نکته: استفاده از ویرگول، مطلق نیست. به عنوان یک تجربه و پیشنهاد شخصی، هر جا که در استفاده یا عدم استفاده از ویرگول اندکی تردید داشتید، بهتر است از آن استفاده کنید.
متن زیر را که بخشی از یک متن ترجمه شده است، و علائم نگارشی در آن درج نشده است، بخوانید:
سپس همین متن را که، با علائم نگارشی نوشته شده است، در ادامه بخوانید:
و در مورد نتیجه، قضاوت کنید. آیا علائم نگارشی برای درکِ درست متن، مفید هستند؟!